مهمترین معضل کشاورزی کشور در بخش مصرف آب است که وجود مصارف غیرمفید، سبب میشود شاخص بهرهوری آب و راندمان آبیاری کاهش یابد، لذا تبیین راهکارهای علمی و عملی برای بهبود شاخص بهرهوری آب از طریق اصلاح الگوی مصرف آب در مزرعه، اصلاح برنامه آبیاری و بهبود مدیریتهای زراعی مدنظر این کتاب قرار گرفته است.
شرایط اقلیمی ایران بهگونهای است که بخش کشاورزی آن برای تولید مواد غذایی به شدت به آبیاری وابسته است. این وابستگی به حدی است که با وجود سطح نسبتاً یکسان اراضی زیر کشت دیم و فاریاب کشور، حدود 90 درصد فرآوردههای کشاورزی از زراعت آبی حاصل میشود. در چنین شرایطی، مدیریت مصرف آب میتواند اثرات زیادی بر تولید محصولات کشاورزی و در نتیجه امنیت غذایی ایران داشته باشد. شرایط متفاوت اقلیمی و منابع آب ایران طلب میکند که کارشناسان، محققان، مدیران و مراکز علمی و پژوهشی کشورمان در بخش آبیاری و زهکشی نیز متفاوتتر از سایر کشورهای جهان که شرایط طبیعی نسبتاً پایداری دارند عمل کنند. پژوهشگران و مراکز تحقیقاتی ایران میبایست از پویایی، ابتکار، نوآوری و پژوهش محوری ویژهای برخوردار باشند تا بتوانند کشور را در شرایط پایدار تولید حفظ نمایند. کلیه کارشناسان و مراکز علمی، پژوهشی و آموزشی که در خانواده بزرگ آب و خاک کشورمان فعال هستند، مسئولیت بزرگی در تأمین امنیت آبی و غذایی بر عهده دارند.
کاربرد مديريت صحيح خاک و گياه، بهرهوری بارش را بهطور مؤثری افزايش میدهد. بهبود بهرهوری بارش زمانی میتواند حاصل شود که گياه استقرار پيدا کرده باشد، کود مناسب و مورد نياز مصرف شده باشد، علفهای هرز کنترل شوند و از تناوب زراعی صحيح استفاده شده باشد.
تحليل مديريت مصرف آب و ارزيابي جنبههاي مختلف آن مستلزم شناسايي پارامترها و ميزان اثرگذاري و اثرپذيري برخي از آنها ميباشد. اين اجزا شامل عوامل زراعي (آب، خاك و الگوي كشت)، عوامل اقتصادي (تحليل رياضي و اقتصادي) و تحليلهاي آماري است.
فصول این کتاب بنحوی تنظیم شدهاند که بیانگر یک چیدمان تکمیلی و دستورالعملهای علمی و عملی مصرف آب در مزرعه است. عموماً کتابهایی که در زمینه آب و آبیاری تدوین شده است، کمتر به جنبههای زراعی و نقش آن در بهبود بهرهوری آب پرداخته شده، لیکن در این کتاب این موضوع مطرح و با مدیریت آب باران تلفیق شده است. موضوع مصارف مفید و غیرمفید نیز در این کتاب به بحث کشیده شد. بنابراین میتوان مدعی بود که بسیاری از خلأهای موجود، با این کتاب برطرف خواهد شد.