گروه‌ کار زهکشی همزمان با تشکیل کمیته ملی آبیاری و زهکشی شکل گرفت و از آن زمان تاکنون در جهت پیشبرد اهداف عالی این نهاد ملی در حال فعالیت است. در کنار این گروه کار، گروه کار اثرات‌ زيست‌ محيطي‌ طرح‌هاي‌ آبياري‌ و زهكشي‌ نیز یکی دیگر از کار گروه‌های تخصصی به شمار می‌رفت که تا سال 1386 به صورت مجزا و در کنار گروه‌کار زهکشی در کمیته ملی فعالیت می‌کرد. اما با توجه به اهمیت مسايل محیط زیست در زهکشی و ارتباط متقابلی که با یکدیگر دارند، ترکیب این دو گروه‌ کار با يكديگر و تشکیل یک گروه كار واحد تحت عنوان" گروه کار زهکشی و محیط زیست" را می‌توان از جمله تحولات مهم کمیته به حساب آورد.

 

اهم فعالیت‌ها:

• چاپ و انتشار کتاب‌های تخصصی در زمینه زهکشی
  و محیط زیست،
• انجام بازدید‌های فنی و آشنایی نزدیک با مسايل
  و مشکلات شبکه‌های زهکشی کشور،
• برگزاری نشست‌های تخصصی چالش‌های زهکشی،
• برگزاری کارگاه‌های فنی،
• اظهار نظر در مورد ضوابط و استاندارد‌های مربوطه از سوی سازمان‌های مختلف،
• دعوت از برخی از کارشناسان صاحب نظر و ایجاد فرصت برای ارايه دیدگاه‌های آنها در جلسات گروه کار،
• همکاری با بخش کارشناسان جوان در برگزاری نشست‌های دانشجویی در دانشگاه‌های کشور،
• پاسخگویی به سوالات فنی از سوی افراد و یا شرکت‌های مربوطه.

 

چاپ و انتشار کتاب‌های تخصصی در زمینه زهکشی و محیط‌زیست

ترجمه و تالیف برخی از کتاب‌ها یا نشریات در زمینه زهکشی
و محیط‌زیست از جمله فعالیت‌های موثر گروه کار بوده است. از مجموعه انتشارات این گروه کار تاکنون می‌توان به بیست مورد زیر اشاره کرد:

• راهنماي احداث زهكش‌هاي زيرزميني،
• مجموعه مقالات كارگاه مسايل و مشكلات اجراي شبكه‌هاي زهكشي،
• مجموعه مقالات دومين كارگاه فني زهكشي،
• مديريت كيفيت زه‌‌‌آب‌هاي كشاورزي،
• زهكشي؛ كميت و كيفيت جريان برگشتي،
• واكنش گياهان به شوري،
• نگرشي بر مسايل و مشكلات مطالعات و اجراي زهكشي زيرزميني در ايران،
• مديريت آب در كشاورزي؛ پيامدهاي اقتصادي- اجتماعي،
• نظريه‌ها و مدل‌هاي زهكشي،
• مواد و مصالح سامانه‌هاي زهكشي زيرزميني،
• مجموعه مقالات سومين كارگاه فني زهكشي،
• مجموعه مقالات چهارمين كارگاه فني زهكشي،
• مديريت زهاب كشاورزي در مناطق خشك و نيمه خشك،
• زهكشي زيرزميني؛ برنامه‌ريزي، اجرا و بهره‌برداري،
• راهنماي ارزيابي اثرات زيست محيطي طرح‌هاي آبياري
  و زهكشي،
• تحليلي بر ارزيابي اثرات زيست محيطي طرح‌هاي آبياري
  و زهكشي،
• مفاهيم زهكشي و شوري آب و خاك،
• مجموعه مقالات پنجمین کارگاه فنی زهکشی و محیط زیست،
• مجموعه مقالات همايش جنبه‌هاي زيست محيطي استفاده از پساب‌ها در آبياري،
• مجموعه مقالات همايش اثرات زيست محيطي پساب‌هاي كشاورزي بر آب‌هاي سطحي و زيرزميني،
• مجموعه مقالات ششمين کارگاه فنی زهکشی و محیط زیست،
• مروري بر استانداردها و تجارب استفاده از پساب‌ها براي آبياري،
• مجموعه مقالات هفتمین کارگاه فنی زهکشی و محیط زیست،
• مجموعه مقالات هشتمین کارگاه فنی زهکشی و محیط زیست.

 

انجام بازدید‌های فنی و آشنایی نزدیک با مسايل و مشکلات شبکه‌های زهکشی کشور

مهمترین اهداف گروه کار از این بازدیدها، تعامل بین کمیته ملی آبیاری و زهکشی به عنوان یک نهاد ملی و فرابخشی و در برگیرنده طیف گسترده‌ای از متخصصان بخش‌های مختلف دانشگاهی، تحقیقاتی، اجرایی، کارشناسی و طراحی با سازمان‌ها و موسساتی که به نحوی در زمینه زهکشی فعالیت دارند، می‌باشد. از شرکت‌ها و طرح‌های زهکشی که به همت اعضای گروه کار طی سال‌های گذشته مورد بازدید قرار گرفته است، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بازديد از کشت و صنعت‌های نیشکر خوزستان،
• بازديد از شرکت آب و خاک شهراب گستر، تولید کننده لوله و فیلترهای مصنوعی زهکشی،
• بازدید از طرح‌های اجرا شده زهکشی زیرزمینی با استفاده از پوسته برنج در منطقه بهشهر  (شرکت ران) و در منطقه آمل ( کاپیک)،
• بازدید از طرح شبکه آبیاری و زهکشی سیستان،
• بازديد از شبکه آبیاری و زهکشی حبله رود (ورامین
  و گرمسار)،
• بازديد از شبکه آبیاری و زهکشی طرح نیشکر کارون.

 

برگزاری نشست‌های تخصصی چالش‌های زهکشی

یکی از مواردی که همواره مورد نظر گروه کار زهکشی بوده طرح سوالات و چالش‌هایی است که طراحان و مجریان طرح‌های زهکشی کشور در مراحل مختلف مطالعات، طراحی
و اجرا با آن مواجه هستند تا به این وسیله بتواند به ارايه راهکار‌های مناسب برای رفع این چالش‌ها و یا مسايل
و مشکلات زهکشی بپردازد.

به این منظور گروه کار از برخی از صاحب‌نظران فن زهکشی و محیط زیست در سطح کشور دعوت به عمل آورده تا طی جلساتی به بحث و تبادل نظر پیرامون مشکلات زهکشی ایران بپردازند. در این جلسات که به طور معمول با حضور 20 تا 30 نفر از کارشناسان زهکشی تشکیل می‌گردد، دیدگاه‌های مختلفی از سوی صاحب‌نظران مطرح شده و در پایان جمع‌بندی از موارد عنوان شده به دست خواهد آمد.

گروه کار زهکشی تا‌کنون موفق به برگزاری 9 جلسه نشست تخصصی چالش‌های زهکشی شده است.

 

برگزاری کارگاه‌های فنی

هدف گروه کار از برپایی کارگاه‌ها فراهم نمودن بستری برای اشاعه دانش و فن زهکشی و در اختیار قرار دادن اطلاعات تحولات زهکشی در سطح کشور و جهان به مدیران، کارشناسان
و دانشجویان رشته‌های آبیاری و زهکشی و سایر نهاد‌های مرتبط در این زمینه است. به منظور تحقق این هدف تاکنون 8 کارگاه فنی زهکشی با مشخصات زیر برگزار شده است. 

• اولین کارگاه با عنوان نگرشی بر مسايل و مشكلات اجراي شبكه‌هاي زهكشي- خرداد ماه 1378 
• دومین کارگاه – اردیبهشت ماه 1380
• سومین کارگاه-  مهر ماه 1383
• چهارمین کارگاه با تاکید بر مسايل محیط زیست- آبان 1385
• پنجمین کارگاه فنی زهکشی و محیط زیست- آبان ماه 1387
• ششمین کارگاه فنی زهکشی و محیط زیست- دی  ماه 1388
• هفتمین کارگاه فنی زهکشی و محیط زیست- آذر  ماه 1391
• هشتمین کارگاه فنی زهکشی و محیط زیست- دی ماه 1393

 

اسامي اعضاي فعلي اين گروه كار به شرح زير مي‌‌‌باشد:

• مهندس اردوان آذری (رئیس گروه كار)
• مهندس  مجتبی اکرم
• دكتر عبدالمجيد لياقت
• دكتر عليرضا حسن‌اقلي
• دكتر مسعود پارسی‌نژاد
• دکتر مسعود سلطانی
• دکتر سیدابراهیم هاشمی گرم دره
• مهندس زهرا بختياري (دبير گروه كار)
• مهندس بهنوش باوند

در انتها لازم است از خدمات اعضاي پيشين گروه كار زهكشي و محيط زيست، آقايان دكتر صمد دربندی، مهندس علی حقیقت طلب، مهندس احمد لطفی، مهندس محمد جواد ادیمی، مهندس محمدرضا زرنکابی، دكتر مهدی همایی، مهندس محمدكاظم سياهي، دكتر شيعتي، دكتر ناصر مهردادي، دکتر ابراهیم پذیرا و مهندس مهرداد عدل و خانم‌ها‌ دكتر زهره لیاقت، مهندس آذر تكشي و ساير عزيزان و همكاري صميمانه آنها تشكر و قدرداني شود.