کارگاه فنی "جریان های برگشتی آبیاری" توسط گروه کار توسعه پایدار سامانههای آبیاری در مزرعه کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران و با همکاری شرکت آب منطقهای اصفهان، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی و کمیته منطقهای آبیاری و زهکشی اصفهان و به میزبانی شرکت آب منطقهای اصفهان در تاریخ 24/05/1403 به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد. در کارگاه مذکور جمعی از استادان دانشگاه، متخصصان و کارشناسان ارشد علوم منابع آب و آبیاری و زهکشی و دانشجویان شرکت کردند.
در ابتدای جلسه مهندس حسن ساسانی مدیرعامل شرکت آب منطقهای اصفهان با برشمردن نقش و اهمیت جریانهای برگشتی آبیاری اظهار کرد: برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی در حوضه زاینده‌رود که آب شرب، صنایع و کشاورزی وابسته به یک منبع آبی است، جایگاه بسزایی دارد. استفاده از تحقیقات و مشارکت کارشناسان و محققان ملی و منطقهای با زمینه‌های علمی و فنی گام مهمی برای شناسایی مسائل و چالش‌های حوضه در این زمینه است و میتواند به ارائه راهکار و پیشنهاد برای استفاده از جریانهای برگشتی آبیاری منجر شود. امیدوار هستیم برگزاری این کارگاهها در استفاده پایدار از منابع آب مؤثر باشد. در ادامه دکتر حسین دهقانی سانیج رئیس گروه کار توسعه پایدار سامانههای آبیاری در مزرعه کمیته ملی و رئیس موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی به بیان محورها و ضرورت برگزاری نشست و اهداف آن پرداخت. محورهای نشست شامل جریانهای برگشتی آبیاری و عوامل مؤثر بر آن، استفاده مجدد از جریانهای برگشتی آبیاری، تعیین مقادیر کمی و کیفی جریانهای برگشتی آبیاری، مدیریت جریانهای برگشتی آبیاری و اثرات محیط زیستی جریانهای برگشتی آبیاری بود و تلاش شده بود سخنرانیها در راستای پاسخگویی به این محورهای برنامه ریزی باشد.
سخنرانان نشست به ترتیب دکتر حسین دهقانی سانیج (عضو هیئت‌علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی)، دکتر سعید مرید (استاد دانشگاه تربیت مدرس)، دکتر حسین انصاری (استاد دانشگاه فردوسی مشهد)، دکتر فرزین پرچمی (عضو هیئت‌علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی)، دکتر اسماعیل ادیب مجد (مدیریت یکپارچه منابع آب حوضه زاینده‌رود)، مهندس سعیده موسویپور (شرکت آب منطقهای استان اصفهان)، مهندس حسین عابدیان (شرکت مهندسین مشاور زایند آب) بودند. در ادامه نشست، شرکت‌کنندگان پرسشها، نظرات و پیشنهادهای خود را بیان کردند.
در پایان جلسه دکتر حسین دهقانی سانیج در جمعبندی جلسه ضمن تشکر از سخنرانان بیان داشتند که بر اساس این سخنرانی ها کشور از دانش کافی در خصوص آب برگشتی برخوردار است، و ضرورت دارد به این دانش توجه داشته و آن را در برنامه ها و سیاست گذاری ها بکار گیرد. ایشان بیان داشتند، آب برگشتی قابل‌برنامه‌ریزی مجدد برای مصرف نیست. به‌طوری که نمی‌توان برای تولید آب برگشتی مداخله کرد و همچنین نباید روی مصرف آب برگشتی برنامه‌ریزی و به عنوان یک آب جدید در سایر مصارف آن را بکار برد. در هر دشتی که آب برگشتی وجود دارد باید آن را به عنوان بخشی از چرخه پایدار آب همان دشت در نظر گرفت.
تصور اینکه در کشاورزی باید آب برگشتی وجود داشته باشد، کاملاً غیرعلمی و غیرکاربردی است، کشاورزان صنعت گران بخش تولید مواد غذایی پایه کشاورزی هستند و نمی‌توان به معیشت و اقتصاد شغل آن‌ها توجه نکرد و انتظار داشت بخشی از آب در اختیار را در چرخه غلط نفوذ عمقی و رواناب هدر دهند تا به‌صورت مصنوعی جریان برگشتی ایجاد شود، از طرفی اگرچه در برخی از قطب های کشاورزی به دلیل نوع سنگ بستر، شیب، توپوگرافی، نوع مدیریت آب و اقلیم آب برگشتی وجود دارد، در بسیاری از قطب های کشاورزی امکان وجود آب برگشتی غیرممکن است. برای شفافیت و تکمیل این موارد نشست تخصصی تکمیل در آینده نزدیک برنامه ریزی و اجرایی میشود.